تاریخ مجارستان قبل میلاد تا جنگ جهانی دوم

نام گزاری شهر بوداپست

در نوشته‌های‌ قدیمی به نام «بُدین» که همان «بودا» می باشد برمی خوریم که نام ابتدایی بوداپست پایتخت کشور مجارستان بوده است.

جلگه های مشرف به رودخانه دانوب یا دنا از همان ابتدا مکان سکونت قبایلی از اروپا بوده است و بدلیل وجود آب فراوان و جلگه های سرسبز همواره مورد توجه قبایل و ملل مختلفی بوده است.

نام بوداپست متشکل از دو کلمه «بودا و پِست» می باشد که این دو منطقه شمال و جنوب رودخانه دانوب را تشکیل می دهند. رودخانه دانوب شمال تا جنوب کشور مجارستان را به صورت عمودی به دو قسمت مجزا تقسیم نموده است.

[njwa_button id=”7584″]

تاریخ مجارستان قبل میلاد تا جنگ جهانی دوم

قبیله یازیگ‌ها در مجارستان

یازیگ‌ها یا یازوگ‌ها نام یک قبیلهٔ کوچنشین است. آنها شاخه‌ای از سرمتی‌ها بودند که در پیرامون سال ۲۰۰ پیش از میلاد از آسیای میانه به استپ‌های اوکراین کنونی کوچیدند. زبان آنها یکی از زبان‌های ایرانی بوده‌است.

بطلمیوس گیتاشناس از ایشان به نام یازوگس متاناسته یاد می‌کند. آنها در آغاز در کنار دریای آزوف ساکن بودند ولی در آینده به سوی کرانه‌های دریای سیاه در جنوب باختری اوکراین پیشروی کردند. آنها به خدمت مهرداد ششم پادشاه پنتوس درآمدند و در جنگ با رومیان همراهیش نمودند. میان سال‌های ۷۸ تا ۷۶ پیش از میلاد رومیان برای گوشمالی ایشان بدانسوی دانوب لشکر کشیدند و کوشیدند تا ایشان را هراسان سازند.

در کرانه‌های دانوب دشمن اصلی رومیان داکی‌ها بودند. هنگامی که پادشاهی داکی رو به فروپاشی نهاد رومیان یازیگ‌ها را به جاگیر شدن در جلگه پانونیا انگیزاندند.

یازیگ‌ها و یاسی‌ها

در سده‌های میانه تیرهٔ ایرانی دیگری در اروپای خاوری پدیدار گشت به نام یاسی‌ها اینان که از سوی مغولان رانده شده‌بودند به همراه کومان‌ها در سدهٔ سیزدهم به پادشاهی مجارستان رسیدند. بلای چهارم پادشاه این کشور بدان‌ها پناه داد و ایشان دارای دولتی خودگردان شدند. ولی پس از چندی اختلافاتی میان مجارها و این دو قبیله درگرفت و با پایان لشکرکشی مغولها اینان از سرزمینی که جاگیر شده بودند به بخشی از جلگه مجارستان رفتند و در آنجا ساکن شدند. پیشهٔ اینان پرورش اسب بود. با گذشت سالیان یاسی‌ها در جامعهٔ مجارستان حل شدند و زبان خود را فراموش کردند ولی کیستی و استقلال درونی خود را تا سال ۱۸۷۶ نگاه‌داشتند. هنوز هم در مجارستان زیستگاه‌های بسیاری به نام ایشان دیده می‌شود.

اینان همچنان به عنوان یک گروه نژادی جداگانه در مجارستان دیده می‌شوند. از زبان اینان تنها یک متن دینی مربوط به ۱۴۴۳ یافته‌شده‌است. چنین انگاشته می‌شود که یاسی‌ها همان یازیگ‌ها هستند هرچند که بر سر پیوند میان این دو همچنان کشمکش است. برپایهٔ مدرک زبانی یافت شده زبان این دو گروه بسیار به هم نزدیک بوده‌است. سه نگره دربارهٔ چگونگی پیوند میان یاسی‌ها و یازیگ‌ها مطرح است. یکی آنکه این هردو تیره‌های سرمتی بوده‌اند و جز این پیوندی با هم نداشته‌اند. دیگر آنکه می‌انگارند که یازیگ‌ها هنگامی که هون‌ها و آوارها در سده‌های پنجم تا هفتم آشوب برپاکرده بودند به اروپای خاوری بازگشته‌اند و دوباره در سدهٔ سیزدهم به مرکز اروپا بازگشته‌اند. و سه دیگر آنکه یاسی‌ها شاخه‌ای از یازیگ‌ها بودند که هرگز با آنها به کرانه‌های دانوب نیامدند و پس از کوچ یازیگ‌ها پیوند میانشان گسسته شده‌است.

پادشاهی مجارستان

پادشاهای مجارستان سرزمینی بوده‌است دربرگیرندهٔ کشورها و سرزمین‌های امروزی مجارستان، اسلواکی، کرواسی(به جز بخش ایستریا)، ترانسیلوانی (رومانی کنونی)، کارپات روتنی (اوکرائین کنونی)، وویوودینا (صربستان کنونی)، بورگن‌لاند (اتریش کنونی) و سرزمین‌های کوچ دیگری که امروزه در نزدیکی مرزهای کنونی مجارستان قرار دارند. این پادشاهی پیرامون ۱۰۰۰ میلادی تا ۱۹۴۶ میلادی نزدیک به هزار سال جز گسستی کوتاه در ۱۹۱۸-۱۹۱۹ دارای پیوستگی تاریخی بود.

آتیلا پادشاه مجارستان ملقب به تازیانه خداوند

آتیلا (۴۰۵ تا ۴۵۳ میلادی): رهبر قوم هون که در زمان حیاتش بزرگ‌ترین امپراتوری را در اروپا، از رود اورال تا دانوب داشت. در زمان فرمانروایی‌اش وی یکی از مخوف‌ترین دشمنان امپراتوری‌های روم غربی و شرقی بود.

رومیان به او لقب تازیانه خداوند داده بودند و به او باج می‌دادند تا کاری به کار رم نداشته باشد. آتیلا در آغاز به ایران حمله کرد و با شکست مواجه شد. حمله‌ای که او در سال ۴۴۱ میلادی به امپراتوری روم شرقی کرد باعث شد تا تصمیم به حملات بیشتری به سوی غرب بگیرد. وی در اروپا شهرهای بسیاری را نابود و غارت کرد

پادشاهان مجارستان در قرن ۹ و ۱۰ میلادی

ایشتوان یکم (به مجاری: I. István) یا ایشتوان قدیس(زادهٔ پیرامون ۹۶۷ میلادی- مرگ ۱۵ اوت ۱۰۳۸ میلادی) شاهزادهٔ بزرگ مجارها (۹۹۷-۱۰۰۰ میلادی) و نخستین پادشاه مجارستان(۱۰۰۰-۱۰۳۸ میلادی) بود.
گزای یکم (به مجاری: I. Géza)(زادهٔ پیرامون ۱۰۴۴ میلادی- مرگ ۲۵ آوریل ۱۰۷۷)
پتر (به مجاری: Péter) یا پتر ونیزی(مرگ ۱۰۴۶ میلادی) پادشاه مجارستان میان سال‌های ۱۰۳۸-۱۰۴۱ و ۱۰۴۴-۱۰۴۶ بود. او کوشید تا در میان مجارها مسیحیت را گسترش‌دهد، ولی برکنار شد و تنها با یاری امپراتوری مقدس روم بود که توانست به قدرت بازگردد و دور دوم پادشاهی خویش را بیاغازد. ولی باز هم غیر مسیحیان بر او شوریدند و سرنگونش ساختند.
آبا شاموئل (به مجاری: Aba Sámuel)(مرگ ۶ ژوئیهٔ ۱۰۴۴) پادشاه مجارستان از ۱۰۴۱ تا سال مرگش بود.
آندراش یکم (به مجاری: I. András)(مرگ ۱۰۶۰)
بلای یکم (به مجاری: I. Béla)(زادهٔ پیرامون ۱۰۱۶ میلادی- مرگ ۱۰۶۳ میلادی)
شالامون (به مجاری: Salamon)(زادهٔ ۱۰۵۳- مرگ ۱۰۸۷ میلادی)
لاسلوی یکم (به مجاری: I. László) یا لاسلوی قدیس (زادهٔ پیرامون ۱۰۴۰ میلادی- مرگ ۲۹ ژوئیهٔ ۱۰۹۵)

پادشاهان مجارستان در قرن۱۱

ایشتوان دوم (به مجاری: II. István)(زادهٔ ۱۱۰۱ میلادی- مرگ ۱ مارس ۱۱۳۱)
بلای دوم (به مجاری: II. Béla)(زادهٔ پیرامون ۱۱۱۰- مرگ ۱۳ فوریهٔ ۱۱۴۴)
گزای دوم (به مجاری: II. Géza)(زادهٔ ۱۱۳۰- مرگ ۳۱ مهٔ ۱۱۶۲)
ایشتوان سوم (به مجاری: III. István)(زادهٔ ۱۱۴۷- مرگ ۴ مارس ۱۱۷۲)
لاسلوی دوم (به مجاری: II. László)(زادهٔ ۱۱۳۱- مرگ ۱۴ ژانویهٔ ۱۱۶۳)
ایشتوان چهارم (به مجاری: IV. István)(زادهٔ پیرامون ۱۱۳۳- مرگ ۱۱ آوریل ۱۱۶۵)
بلای سوم (به مجاری: III. Béla)(زادهٔ پیرامون ۱۱۴۸- مرگ ۲۳ آوریل ۱۱۹۶)
ایمره (به مجاری: Imre)(زادهٔ ۱۱۷۴- مرگ ۱۲۰۴ میلادی)
آندراش دوم (به مجاری: II. András)(زادهٔ پیرامون ۱۱۷۷- مرگ ۲۱ سپتامبر ۱۲۳۵)

پادشاهان مجارستان در قرن۱۲

بلای چهارم (به مجاری: IV. Béla) (زادهٔ ۲۹ نوامبر ۱۲۰۶- مرگ ۳ مهٔ ۱۲۷۰)
لاسلوی سوم (به مجاری: III. László)(زادهٔ پیرامون ۱۲۰۱- مرگ ۷ مهٔ ۱۲۰۵)
لاسلوی چهارم (به مجاری: IV. László) یا لاسلوی کومان(به مجاری: Kun László)(زادهٔ ۵ اوت ۱۲۶۲- مرگ ۱۰ ژوئیهٔ ۱۲۹۰)

پادشاهان مجارستان قرن ۱۳ تا قرن ۱۵

لایوش دوم (به مجاری: II. Lajos)(زادهٔ ۱ ژوئیهٔ ۱۵۰۶- مرگ ۲۹ اوت ۱۵۲۶) پادشاه مجارستان، بوهم و کرواسی از ۱۵۱۶ میلادی تا زمان مرگش بود.
اولاسلوی دوم (به مجاری: II. Ulászló) یا ووادیسواف دوم(به لهستانی: Władysław II)(زادهٔ ۱ مارس ۱۴۵۶- مرگ ۱۳ مارس ۱۵۱۶) پادشاه بوهم (از ۱۴۷۱ میلادی) و مجارستان (از ۱۴۹۰) بود.
ماتیاش یکم (به مجاری: I. Mátyás)(زادهٔ ۲۳ فوریهٔ ۱۴۴۳- مرگ ۶ آوریل ۱۴۹۰) پادشاه مجارستان و کرواسی بود. او از ۱۴۶۰ و پس از یک رشته جنگ توانست پادشاه بوهم و دوک اتریش نیز شود.
الاسلوی پنجم (به مجاری: V. László)(زادهٔ ۲۲ فوریهٔ – مرگ ۲۳ نوامبر ۱۴۵۷) دوک اتریش و پادشاه مجارستان و بوهم بود.
آلبرشت دوم (به آلمانی: Albrecht II)(زادهٔ اوت ۱۳۹۷- ۲۷ اکتبر ۱۴۳۹) پادشاه آلمان، مجارستان، بوهم، دوک لوکزامبورگ و آرشیدوک اتریش بود.
زیگیزموند (به آلمانی: Sigismund) یا ژیگموند(مجاری:Zsigmond، کراوت:Žigmund)(زادهٔ ۱۴ فوریهٔ ۱۳۶۸- مرگ ۹ دسامبر ۱۴۳۷) پادشاه مجارستان، کرواسی، بوهم، ایتالیا و آلمان و از ۱۴۳۳ تا سال مرگش امپراتور مقدس روم بود. وی واپسین امپراتور از دودمان لوکزامبورگ بود.
کاروی دوم (به مجاری: II. Károly) یا کاروی کوتاه(به مجاری: Kis Károly)(زادهٔ ۱۳۴۵- مرگ ۲۴ فوریهٔ ۱۳۸۶) پادشاه ناپل، پادشاه اسمی اورشلیم (از ۱۳۸۲میلادی) و از از ۱۳۸۵ پادشاه مجارستان بود. در ۱۳۸۳ فرمانروایی بر شاهزاده‌نشین اخائیه از آن او شد.
ماریای یکم (به مجاری: I. Mária)(زادهٔ ۱۳۷۱- مرگ ۱۷ مهٔ ۱۳۹۵) شهبانوی مجارستان بود. او بزرگترین دختر زنده‌ماندهٔ لایوش یکم و همسر زیگیزموند، امپراتور مقدس روم بود.
لایوش یکم (به مجاری: I. Lajos) یا لایوش بزرگ(به مجاری: Nagy Lajos)(زادهٔ ۵ مارس ۱۳۲۶- مرگ ۱۰ سپتامبر ۱۳۸۲) پادشاه مجارستان، کرواسی و لهستان بود. او سومین پسر کاروی یکم بود.
کاروی یکم (به مجاری: I. Károly) یا کاروی روبرت (به مجاری: Károly Róbert)(زادهٔ ۱۲۸۸- مرگ ۱۶ ژوئیهٔ ۱۳۴۲) نخستین پادشاه مجارستان و کرواسی از دودمان کاپتی آنژو بود. تبار او همچنین به دودمان آرپاد که تبار پادشاهان مجارستان هم بودند می‌رسید.
اتو (به مجاری: Ottó)(زادهٔ ۱۱ فوریهٔ ۱۲۶۱- مرگ ۹ نوامبر ۱۳۱۲) عضو دودمان ویتلسباخ، دوک باواریای پایین میان سال‌های ۱۲۹۰ تا ۱۳۱۲ میلادی و پادشاه مجارستان و کرواسی از ۱۳۰۵ تا ۱۳۰۷ بود. او با عنوان بلای پنجم بر مجارستان فرمان می‌راند.
ونتسل (به مجاری: Vencel)(زادهٔ ۶ اکتبر ۱۲۸۹- مرگ ۴ اوت ۱۳۰۶) پادشاه مجارستان، بوهم و لهستان بود.
ایشتوان پنجم (به مجاری: V. István)(زادهٔ ۱۲۳۹- مرگ ۶ اوت ۱۲۷۲) پادشاه مجارستان از ۱۲۷۰ میلادی تا زمان مرگش بود.
آندراش سوم (به مجاری: III. András)(زادهٔ پیرامون ۱۲۶۵- مرگ ۱۴ ژانویهٔ ۱۳۰۱) پادشاه مجارستان بود. او واپسین عضو نرینهٔ دودمان آرپاد بود.
کالمان (به مجاری: Kálmán)(زادهٔ پیرامون ۱۰۷۴ میلادی- مرگ ۳ فوریهٔ ۱۱۱۶) پادشاه مجارستان و کرواسی بود. او بزرگترین پسر گزای یکم بود و در ۱۰۹۵ میلادی تاج‌گذاری نمود.

پادشاهان مجارستان در قرن ۱۵

یانوش یکم (به مجاری: I. János) یا زاپولیا یانوش(به مجاری: Zápolya János)(زادهٔ ۲ فوریهٔ ۱۴۸۸- مرگ ۲۲ ژوئیهٔ ۱۵۴۰)
یانوش دوم (به مجاری: II. János) یا یانوش ژیگموند(به مجاری: János Zsigmond)(زادهٔ ۱۸ ژوئیهٔ ۱۵۴۰- مرگ ۱۴ مارس ۱۵۷۱)
فردیناند یکم (به آلمانی: Ferdinand I)(زادهٔ ۱۰ مارس ۱۵۰۳- مرگ ۲۵ ژوئیهٔ ۱۵۶۴)
ماکسیمیلیان دوم (به آلمانی: Maximilian II) یا میکشا(به مجاری: Miksa)(زادهٔ۳۱ ژوئیهٔ ۱۵۲۷- مرگ ۱۲ اکتبر ۱۵۷۶)
رودلف دوم (به آلمانی: Rudolf II) (زادهٔ ۱۸ ژوئیهٔ ۱۵۵۲- مرگ ۲۰ ژانویهٔ ۱۶۱۲)
ماتیاس (به آلمانی: Matthias)(زادهٔ ۲۴ فوریهٔ ۱۵۵۷- مرگ ۲۰ مارس ۱۶۱۹)
فردیناند دوم (به آلمانی: Ferdinand II)(زادهٔ ۹ ژوئیهٔ ۱۵۷۸- مرگ ۱۵ فوریهٔ ۱۶۳۸)

پادشاهان مجارستان در قرن ۱۶

فردیناند سوم (به آلمانی: Ferdinand III)(زادهٔ ۱۳ ژوئیهٔ ۱۶۰۸- مرگ ۲ آوریل ۱۶۵۷)
فردیناند چهارم (آلمانی:Ferdinand IV، مجاری:IV. Ferdinánd) (زادهٔ ۸ سپتامبر ۱۶۳۳- مرگ ۹ ژوئیهٔ ۱۶۵۴) پادشاه رومیان، پادشاه مجارستان و بوهم بود.
لئوپولد یکم (به آلمانی: Leopold I)(زادهٔ ۹ ژوئن ۱۶۴۰- مرگ ۵ مهٔ ۱۷۰۵) امپراتور مقدس روم و پادشاه مجارستان (با عنوان لیپوت یکم(به مجاری: I. Lipót )) و بوهم بود. وی پسر دوم فردیناند سوم، امپراتور مقدس روم و از دودمان هاپسبورگ بود. نیای مادری او فیلیپ سوم پادشاه اسپانیا بود. همچنین هماورد او در فرانسه لوئی چهاردهم نیز با او خویشاوند داشت.
یوزف یکم (به آلمانی: Joseph I)(زادهٔ ۲۶ ژوئیهٔ ۱۶۷۸- مرگ ۱۷ آوریل ۱۷۱۱) امپراتور مقدس روم، پادشاه مجارستان، بوهم و آلمان بود. او بزرگترین پسر لئوپولد یکم بود.
کارل ششم (به آلمانی: Karl VI)(زادهٔ اکتبر ۱۶۸۵ـ مرگ ۲۰ اکتبر ۱۷۴۰) امپراتور مقدس روم، پادشاه بوهم، مجارستان (با عنوان کاروی سوم(به مجاری: III. Károly))، کرواسی و آرشیدوک اتریش بود. او پسر امپراتور لئوپولد یکم بود. در ۱۷۱۱ پس از مرگ برادر بزرگترش یوزف یکم جانشین او شد.

پادشاهان مجارستان در قرن ۱۷

ماریا ترزا (به آلمانی: Maria Theresia) یا ماریا ترزیا(به مجاری: Mária Terézia)‏ (۱۷۱۷ – ۱۷۸۰م.)
لئوپولد دوم، امپراتور مقدس روم (به آلمانی: Leopold II, Erwählter Römischer Kaiser) امپراتور مقدس روم و پاشاه اتریش و فرمانروای مجارستان (با عنوان لیپوت دوم(به مجاری: II. Lipót))از سال ۱۷۹۰ تا ۱۷۹۲ بود.
یوزف دوم، امپراتور مقدس روم (به آلمانی: Joseph II, Erwählter Römischer Kaiser) (زاده ۱۳ مارس ۱۷۴۱-درگذشت ۲۰ فوریهٔ ۱۷۹۰) امپراتور مقدس روم و پادشاه اتریش از ۱۷۶۴ تا ۱۷۹۰ بود، او فرزند ارشد و بزرگ ملکه ماریا ترزا و امپراتور فرانسیس یکم بود.

پادشاهان مجارستان در قرن ۱۸

فردیناند یکم (به آلمانی: Ferdinand I) (زادهٔ ۱۹ آوریل ۱۷۹۳-مرگ ۲۹ ژوئن ۱۸۷۵) امپراتور اتریش، رئیس کنفدراسیون آلمان و پادشاه مجارستان (با عنوان فردیناند پنجم(به مجاری: V. Ferdinánd)) و بوهم بود. او از زمان مرگ پدرش -فرانتس دوم، امپراتور مقدس روم- تا زمان برکناری‌اش پس از انقلاب ۱۸۴۸ بر این مناصب بود.
فرانسیس دوم، امپراتور مقدس روم (به آلمانی: Franz II, Erwählter Römischer Kaiser) ( 12 فوریهٔ ۱۷۶۸ – ۲ مارس ۱۸۳۵) آخرین امپراتور مقدس روم (به آلمانی: Römisch-Deutscher Kaiser) بود که از ۱۷۹۲ تا ششم آگوست ۱۸۰۶ حکم‌فرمایی کرد. او همچنین به‌نام فرانسیس یکم اتریش نیز مشهور است.

پادشاهان مجارستان در قرن۱۹

فرانتس یوزف یکم (به آلمانی: Franz Joseph I) یا فرنتس یوژف یکم(به مجاری: I. Ferenc József) (زادهٔ ۱۸ اوت ۱۸۳۰- مرگ ۲۱ نوامبر ۱۹۱۶) امپراتور اتریش، پادشاه بوهم، مجارستان، کرواسی، گالیسی و لودومریا و همچنین گراندوک کراکوف از ۱۸۴۸ تا زمان مرگش بود.
کارل یکم یا کارل فرانتس یوزف لودویگ هوبرت گئورگ اتو ماری فُن هابسبورگ-لوترینگن (به آلمانی: Karl Franz Joseph Ludwig Hubert Georg Otto Marie von Habsburg-Lothringen)(زادهٔ ۱۷ اوت ۱۸۸۷- مرگ ۱ آوریل ۱۹۲۲) واپسین فرمانروای اتریش-مجارستان، واپسین امپراتور اتریش، واپسین پادشاه مجارستان (با عنوان کاروی چهارم(به مجاری: IV. Károly))، بوهم، کرواسی و گالیسی و لودومری و آخرین کسی بود از دودمان هابسبورگ-لوران به پادشاهی رسید.

ترکان عثمانی و امپراتوری اتریش

بودا پیش‌ از تصرف‌ این‌ سرزمین‌ از سوی‌ نیروهای‌ عثمانى‌ جمعیتی ‌ظاهراً کمتر از هزار نفر داشت و در آغاز سلطه ترکان‌ نیز گروهى‌ از اهالى بودا‌ را ترک‌ گفتند.

در زمان‌ حکومت ترکان‌ عثمانى این‌ منطقه را بدین‌ «حصار اسلام‌» می نامیدند و در سال ۵۲۶م‌ نیروهای‌ عثمانى‌ نخستین‌بار به‌ این‌ سرزمین‌ حمله‌ بردند و بُدین‌ به‌ تصرف لشکریان‌ عثمانى‌ درآوردند و این منطقه را به‌ آتش‌ کشیدند و از این‌ پس‌ فاتحان‌ عثمانی آن‌ را «ولایت‌ بُدین‌» نام نهادند.

پس‌ از این‌ پیروزی سلطان‌ عثمانى، فردیناند دوک‌ اتریش‌ که‌ برادر شارل‌ پنجم‌ شارل‌ کَن‌ امپراتور آلمان‌ و از خاندان‌ هابسبورگ‌ بود به پادشاهی برگزیده شد و دوک‌ اتریش‌ از سلطان‌ سلیمان‌ خواست‌ که‌ او را به‌ رسمیت‌ بشناسد، ولى‌ سلطان‌ تقاضایش‌ را نپذیرفت‌ و از او خواست‌ که‌ بُدین‌ را به‌ یانوش‌ زاپولیا وا گذارد، ولى‌ فردیناند نپذیرفت‌.

امپراتوری اتریش مجارستان

اتریش-مجارستان پادشاهی دوگانه‌ای بود که از سال ۱۸۶۷م تا ۱۹۱۸م در اروپای مرکزی سیطره داشت. این کشور از اتحاد امپراتوری اتریش و پادشاهی مجارستان به وجود آمد.

مجارستان و نبرد موهاچ

نبرد موهاچ از جنگ های امپراتوری عثمانی علیه ممالک اروپایی بود که در ۲۹ اوت ۱۵۲۶ در جنوب شهر بوداپست واقع شد

که به پیروزی عثمانی ها منجر گردید.در این نبرد ارتش عثمانی در زمان زمامداری سلطان سلیمان اول در برابر پادشاهی مجارستان، پادشاهی بوهمیا، امپراتوری روم، پادشاهی کروواسی صف آرایی کردند و در پایان نیروهای اروپایی با حدود ده برابر کشته نسبت به رقیب خود شکست خوردند.در پی این نبرد کنترل بوداپست بدست عثمانی ها افتاد و دوه نبردهای عثمانی-مجار به پایان رسید.

جنگ جهانی اول در کشور مجارستان

جنگ جهانی اول (با نام‌های جنگ جهانگیر یکم، نخستین جنگ جهانی، جنگ بزرگ و جنگ برای پایان همهٔ جنگ‌ها نیز شناخته می‌شود) یک نبرد جهانی بود که از ماه اوت ۱۹۱۴ تا نوامبر ۱۹۱۸ رخ داد. بدون هیچ زمینهٔ کشمکشی، سربازان بسیاری برای جنگ تجهیز شدند و مناطق بسیاری درگیر جنگ شدند. پیش از این، هیچ وقت تلفات جنگی به این اندازه زیاد نبود.

سلاح‌های شیمیایی برای نخستین بار در این جنگ استفاده شدند. برای نخستین بار، به طور انبوه مناطق غیر نظامی از آسمان بمباران شدند و نیز برای نخستین بار در این سده کشتار غیرنظامیان در سطحی گسترده در طول جنگ رخ داد. این جنگ به خاطر شیوهٔ جنگی سنگری نیز معروف است.

پیمان تریانون

مجارستان که در بین جنگ جهانی نخست در صف دولت های محور علیه متفقین می جنگید، پس از شکست توسط کشورهای پیروز (به جز شوروی و آمریکا)، به پیمانی معروف به تریانون در سال ۱۹۲۰ تن داد.

بر اساس این پیمان مجارستان دو سوم گستردگی سرزمین و یک سوم جمعیت خود را از دست داد.

مجارستان و جنگ جهانی دوم

پس از جنگ جهانی دوم و توافق‌نامه‌ یالتا و پُتسدام و تقسیم‌ اروپا به‌ دو منطقه نفوذ غرب و شرق سبب‌ شد که‌ مجارستان‌ در منطقه نفوذ دولت‌ اتحاد شوروی‌ قرار گیرد. در ۳ اکتبر ۱۹۵۶م‌ مردم‌ مجارستان‌ برای‌ کسب‌ استقلال‌ سر به‌ شورش‌ برداشتند بوداپست‌ در این‌ میان‌ نقش‌ ویژه ای‌ داشت‌.

این‌ قیام‌ که‌ ۳ روز ادامه‌ یافت‌ با هجوم‌ ارتش‌ شوروی‌ به‌ مجارستان‌ سرکوب‌ شد و خسارات‌ فراوانى‌ به‌شهر بوداپست‌ وارد شد و ایمره‌ ناگى‌ رئیس‌دولت‌ مجارستان‌ ابتدا به‌ یوگسلاوی و بعد‌ به‌ رومانى‌ پناه‌ برد.

پس‌ از فروپاشى‌ اتحاد شوروی‌، شهر بوداپست‌ همچنان‌ به‌ عنوان‌ مرکز دولت‌ جمهوری مجارستان‌ باقى‌ ماند.

انفجار انقلاب در بوداپست

روز اول نوامبر ۱۹۵۶ رادیو بوداپست متن فرمان ناگی را درباره بی‌طرفی کشور و لغو اشتراکی شدن مزارع پخش کرد. پس از انتشار این خبر تظاهرات ملی و ضد شوروی به شدیدترین وضع خود رسید.

در سوم نوامبر حمله تانک‌های شوروی که در اطراف بوداپست موضع گرفته بودند به داخل شهر آغاز شد و چند لشکر زرهی از رومانی و چکسلواکی برای کمک به ارتش سرخ وارد مجارستان شدند. در چهارم نوامبر یانوس کادار که معاون دبیرکل حزب بود به کمک روس‌ها به دبیرکلی حزب رسید و از یک رادیو مخفی اعلام کرد که حکومت جدیدی را تشکیل داده و از ارتش شوروی خواسته است که برای حفظ نظم وارد بوداپست شود.در همان روز یعنی ۴ نوامبر ۱۹۵۶ مقر نخست‌وزیری و پارلمان مجارستان توسط تانک‌های ارتش سرخ محاصره شد. ناگی مجبور شد که به سفارت یوگسلاوی پناهنده شود.

مرگ استالین و انعکاس آن در مجارستان

پس از مرگ استالین و روی کار آمدن خروشچف در ۲۸ ژوئن ۱۹۵۳ و اینکه خروشچف برای حفظ آبروی حزب کمونیست توصیه کرده بود که بعد از استالین باید جنایات دوره او را افشا کرد و وابستگان حزب باید حتی از خود انتقاد کنند، از این جهت راکوشی دبیرکل حزب کمونیست مجارستان در پی انتقاد از عملکرد خود، از مقام نخست‌وزیری استعفا کرد و فقط دبیرکلی حزب را برای خود باقی گذاشت.

او به توصیه رهبران کرملین، برای آرام کردن اوضاع مجارستان ناگی را به نخست‌وزیری انتخاب کرد ولی در ژوئیه ۱۹۵۳ طی سفری که به مسکو کرد از میخاییل سوسلف، تئورسیسن (نظریه‌پرداز) حزب کمونیست شوروی و خروشچف، دبیرکل حزب کمونیست آن کشور درخواست کرد که از حد معینی بالاتر به ناگی اصلاح‌طلب پروبال ندهند.

از این جهت در مارس ۱۹۵۵ ناگی از حزب کمونیست اخراج شد و این حزب از جناح اصلاح‌طلب خالی شد و ضمنا از نخست‌وزیری نیز منفصل شد.

انقلاب ۱۹۵۶ کشور مجارستان

انقلاب ۱۹۵۶ مجارستان قیامی مردمی علیه دولت استالینیستی «جمهوری خلق مجارستان» و سیاست‌های تحمیلی اتحاد جماهیر شوروی بود که از ۲۳ اکتبر تا ۱۰ نوامبر سال ۱۹۵۶ میلادی به طول انجامید. این انقلاب در ابتدا بصورت یک تظاهرات دانشجویی در مرکز بوداپست پایتخت کشور آغاز شد و در ادامه هزاران نفر را جذب خود کرد. تظاهرات به ساختمان مجلس مجارستان رسید و نمایندهٔ دانشجویان درحالیکه برای انتشار درخواست‌های آنها وارد ساختمان رادیو شده بود، دستگیر شد. زمانی‌که تظاهرکنندگان در خارج ساختمان درخواست آزادی وی را کردند، از بالای ساختمان رادیو مورد هدف نیروهای امنیتی قرار گرفتند. خبر به سرعت در پایتخت پخش شد و خشونت و ناآرامی سراسر پایتخت را فراگرفت. قیام به‌زودی در سراسر مجارستان گسترده شد و دولت سقوط کرد.

اعدام «ناگی»، رهبر اصلاح طلب مجارستان

در ۲۷ خرداد ۱۳۳۷ (۱۷ ژوئن ۱۹۵۸) زمانی که خروشچف، نخست‌وزیر شوروی وارد بوداپست پایتخت مجارستان شد تا «یانوس کاداری (Javos Kadar) را که دبیرکل حزب کمونیست مجارستان بود مورد تایید قرار دهد، در همان روز رادیو بوداپست اعلام کرد که «ایمره ناگی» (Imer Nagy) رهبر اصلاح‌طلب مجار و وزیر دفاع او یعنی سرهنگ پال مالتر و دو تن دیگر از همکارانش به اتهام خیانت به حزب و کشور اعدام شده‌‌اند.

فروپاشی مجارستان

در تاریخ ۸ اکتبر ۱۹۸۹ در مجارستان همه احزاب آزاد شدند و حزب کمونیست تغییر نام داد. این روزنامه که ارگان حزب کمونیست بود: اضافه کرد نظام سیاسی مجارستان یک نظام دموکراتیک شبیه دموکراسی های غربی خواهد بود.

در کنگره حزب کمونیست مجارستان اکثریت ۱۲۵۶ نماینده رأی دادند که نظام سیاسی مجارستان باید دموکراتیک باشد و فقط ۱۵۹ نماینده مخالف و ۳۸ نماینده رأی ممتنع دادند. دراین کنگره اعلام شد که از این پس اقتصادمجارستان اقتصاد بازار خواهد بود نه اقتصاد سوسیالیستی. روزنامه ارگان حزب کمونیست مجارستان دیگر در صفحه اول نوشت: «کارگران همه جهان متحد شوید» به مناسبت سالروز قیام مردم مجارستان در ۲۴ اکتبر ۱۹۵۶ ماتیاس زوروش MATYAS-SZUROS کفیل ریاست جمهوری مجارستان اعلام کرد که در مجارستان نظام سیاسی جدید مستقر شد. اوتأیید کرد که در مجارستان دولت آشتی ملی برقرار می شود و حزب کمونیست تغییر نام داده و از این پس حزب سوسیالیست نامیده می شود.

پس از ۲۳ سال تانکهای شوروی بوداپست را ترک کردند

نیروهای شوروی و تانکها و زره پوشهای آن کشور شروع به تخلیه مجارستان کردند (۲۵ آوریل ۱۹۸۹) لشکر سیزدهم ارتش سرخ در مجارستان که در سال ۱۹۵۶ در خیابانهای بوداپست ظاهر شدند پایتخت مجارستان را ترک کردند. تانکهای شوروی برای درهم کوبیدن شورش مردم بوداپست علیه دولت کمونیستی آن کشور مجارستان را اشغال کرده بودند. در ۱۵۰ کیلومتری جنوب بوداپست ۳۱ تانک ت ـ ۳۴ که از نوین ترین تانکهای آن کشور بودند سالها در مجارستان باقی مانده بودند. تانکها با ترن مخصوصی به سوی اکراین رفتند. شوروی ۶۰ هزار سرباز در مجارستان داشت که از زمان پایان جنگ دوم جهانی در آن کشور مستقر بودند.

هجوم به سوی غرب

مجارستان نخستین کشور کمونیستی اروپای شرقی بود که مرزهای خود را به سوی غرب گشود. نسیم اصلاحات در شوروی به رهبری گورباچف که به اروپای شرقی وزید مردم کشورهای کمونیستی یکی پس از دیگری به حرکت در آمدند. دولت مجارستان تصمیم گرفت مرزهای خود را به روی کسانی که مایل بودند به غرب پناهنده شوند باز کند.

نخستین دسته مهاجران ۶۵۰۰ نفر از اتباع آلمان شرقی بودند که می خواستند از طریق اتریش به آلمان غربی پناهنده شوند. (۱۲ سپتامبر ۱۹۸۹)

یکهزار وپانصد اتومبیل شخصی و شصت اتوبوس حامل اتباع آلمان شرقی از طریق مجارستان و اتریش به آلمان غربی پناهنده شدند. پس از این گروه از مهاجران دولت مجارستان اعلام کرد که ۶۰ هزار نفر دیگر از اتباع آلمان شرقی می توانند از طریق مرزهای مجارستان به آلمان غربی بروند. باز شدن مرز مجارستان نخستین اقدام عملی در تقویت اصلاح طلبان کشورهای اروپای شرقی بود.

پس از آن مجارستان گامهای سریعی در راه کمونیسم زدایی برداشت و زودتر از کشورهای کمونیستی اروپای شرقی به نظام دیکتاتوری در آن کشور پایان داد.

منابع:

تاریخ جنگ سرد، آندره فونتن، عبدالرضا هوشنگ مهدوی؛ نشر نو، تهران ۱۳۴۶٫

گاهشماری اروپای شرقی جلد اول قاسم صنعوی، تهران، وزارت خارجه، ۱۳۷۱٫

تاریخ فلسفه سیاسی، بهاءالدین پازدرگاد، تهران، زوار، تهران، ۱۳۳۹٫

کتاب سال کیهان، تهران، ۱۳۴۹٫

برای اطلاعات بیشتر:

آیا نیاز به مشاوره دارید؟

به روی علامت وااتس آپ پایین صفحه کلیک کنید یا فرم تماس با ما و
یا ثبت نام آنلاین را پر کنید تا ما در کوتاهترین زمان ممکن با شما تماس بگیریم.

5/5 - (3 امتیاز)

تاریخ مجارستان قبل میلاد تا جنگ جهانی دوم

تاریخ مجارستان قبل میلاد تا جنگ جهانی دوم